KDE3'ü denemek

ArticleCategory:

Applications

AuthorImage:[Here we need a little image from you]

TranslationInfo:[Author + translation history. mailto: or http://homepage]

AboutTheAuthor:

Lorne Şikago da yaşıyor ve Oracle veritabanlarından veri alma-girme konusunda uzmanlaşmış bir bilgisayar danışmanıdır. Unix ortamında programlama yapmaya başladığından beri, Lorne 'DLL Cehennemi' nden tamamıyla kaçınmıştır. Halen Bilgisayar Bilimleri'nde yüksek lisansı için çalışmaktadır.

Abstract:[Here you write a little summary]

KDE en son ürün olan 3.sürümünü çıkarttı. Bu yazı size KDE 3'ü deneyebilmeniz için bir fikir verecektir. Yazıda KDE 3'ün SuSE 7.3 için olan derlenmiş hali kullanıldı, ancak diğer ana Linux dağıtıcılarında da programı elde edebilirsiniz sanırım.

ArticleIllustration:[One image that will end up at the top of the article]

ArticleBody:[The article body]

KDE3 nedir?

KDE SuSE ve Turbolinux gibi Linux dağıtımlarında benımsenmış değer olarak kullanılan bir masaüstü programıdır. KDE3 nesne tabanlı bir programlama dili olan C++ ile yazılmıştır. Bu çok önemli bir seçimdir, çünkü programcılara, daha önceden yazılmış ve çalışırlığı denenmiş olan parçaları alıp ugulamalarda kullanabilme olanağı vermektedir. KDE, QT adı verilen bir kütüphane kullanmaktadır ve KDE3'ün bu sürümü, QT3 sürümünün özelliklerinden yararlanılmak üzere yayınlanmıştır. Bence, çok büyük bir iş başardılar ve ben artık KDE3'ü günlük hayatta, kendi masaüstü programım olarak kullanıyorum.

Nasıl deneyebilirsiniz?

KDE3'ün en önemli özelliği, KDE2'yi kullanırken kendisini deneyebilmenizdir. Eğer, hala KDE1 kullanıyorsanız, Linux dağıtımınızı güncellemenin tam zamanı olabilir!

KDE1 ile ilgili sorun, rpm paketleri ile elde ettiğim KDE3'ün de ~/.kde dizinini kullanıyor olmasıdır. Bu da KDE1 ile çelişki yaratabilir. Gerçi bu sorunun üstesinden gelebilirsiniz. KDE, 'KDEHOME' çevre değişkeninde tanımlanan dizinde çalışmaktadır. Dolayısıyla KDE'yi çalıştırmadan önce bu değişkenin değerini değiştirebilirsiniz.

KDE programlarını, size en yaykın olan yansı yöresinden çekebilirsiniz:

Ben, SuSE 7.3'ü kullanıyorum, ancak diğer tüm büyük Linux dağıtıcıların da hazır derlenmiş programları vardır.

KDE3'ün eski sürümlerine karışmaması nasıl sağlanmaktır? Programlar ve kütüphaneler kendi dizinlerinde yer almaktadır, böylece yükleme sırasında hiçbirşey bozulmamaktadır. Bu, bazı manyak işletim sistemlerinin herşeyi 'registry' adı verilen ve gerçekte kimsenin anlamadığı bir şeye koyması gibi bir şey değildir. Ayrıca programınızı yeniden derlemede bozukluğa uğradı mesajını aldıktan sonra bilgisayarı kullanılamaz hale getirmektedir. Eğer, yaşamak için yazılım geliştiriyorsanız ve sürekli olarak derleme yapmanız gerekiyorsa, bu gerçekten çok büyük bir sorun olmaktadır. SuSE altında KDE3'ün kütüphaneleri /opt/kde3 ve qt3 ise, /usr/lib/qt3 dizininde yer almaktadır. Sizin, yükleme yapmadan önce 'rpm -qpl <paket-adı.rpm>' ile paketle gelen dosyalarda çakışma olup olmadığına iyice bakmanız gerekiyor. Ayrıca, rpm yüklemeden önce size uyarı mesajı verecektir.

Rpm'leri kullanarak, basit bir şekilde yükleme yapabilirsiniz. Ben genellikle, yükleme yapacağım rpm paketlerini bir dizine toplayıp, 'rpm --install *.rpm' komutuyla hepsini birden yüklemekteyim. Eğer, paketler arası bağımlılık sorunu çıkarsa, gerekli paketleri önce yükleyip, tekrar deneyin. Ben, KDE2 ile KDE3 arasında çakışmaya yol açan bir dosya hakkında bir hata mesajı aldım. Dosyaları karşılaştırdığımda, ikisi arasında iki karakterlik bir fark vardı ve bunu önemli görmeyip 'rpm --install --force *.rpm' komutyla yüklemeye devam ettim.

Daha sonra, KDE Control Center->System->Login Manager gidip KDE3 oturumunu ekleyin. Bu, KDE3'ü çalıştıracak olan kabuk programına bağlantı olan /usr/X11R6/bin/kde3 çağıracaktır. KDE3 ayarlarınızı KDE2'den çevirmek isteyip istemediğinizi soracaktır. Ben yaptım, ancak KMenu'nün bazı kısımları tam olarak çalışmadı. Çok büyük bir sorun değil, ancak yüzde yüz uyum olduğu söylenemez. Size tavsiyem, eski ayarlarınızı çevirmek yerine, benimsenmiş olan ayarlarla başlayıp, özelleştirmektir. Değiştirme yapmak için 'kmenuedit' programını kullanabilirsiniz.

Riskler nelerdir?

Ne olursa olsun, bence önemli dosyalarınızın yedeğini sürekli olarak almalısınız. Eğer, mümkün ise, dosyaları bir CD kaydedip, makinanın dışında tutmak en iyisi tabii. Bunu yapıyorsunuz değil mi? Eğer, yedek almıyorsanız, KDE3 veya başka birşey olsun, bence öncelikli konu yedek olmalıdır.

En güvenilir yol, kullandığınız Linux dağıtımın, denemek üzere oluşturdukları bir güncelleme CD'sinden yararlanarak yükleme yapmanızdır. Aslında, yeni şeyler denemek herkesin yapabileceği birşey değildir ve sırf bende herhangibir sorun çıkmadı diye herksde de sorun çıkmayacak anlamına gelmez. Bence, gerçek risk oldukça düşük seviyede. Ben 3 adet bilgisayarda KDE3'e güncelleme yaptım ve KDE3'ün bilgisayarları bozacağını düşünseydim bunu yapmazdım. Bunu söyledikten sonra, yukarıda da sözedildiği gibi yükleme sırasında bazı kabuk programlarında uyumsuzluklar olabilir ve yüklemeyi bunlara rağmen devam ettirmek zorunda kalabilirsiniz. Eğer, bu sizi tedirgin ediyorsa, bu dosyaların yedeğini alabilir ve sonra sorun yaşarsanız, tekrar bunları kullanabilirsiniz. Güncelleme yapmak, kullandığınız sistem hakkında birtakım temel bilgilere sahip olmanız gerekecektir. Genellikle, insallar yeni bir ürün kullanmak istediklerinde, çok fazla uğraşmak istemezler.

İyi olan nedir?

Konsole kuralları. Geçekten çok müthiş görünüyor. Birçok seçenek var ve fareye dokunmadan neredeyse herşeyi yapabiliyorsunuz. Benim işimin büyük bir kısmı Konsole kullanmak olduğundan, bu benim için önemli bir artıdır.
Fontlardaki Anti-aliasing gayet iyi çalışmaktadır, Konsole'da bile. KDE3 harika gözükmektedir. Kcontrol Center/Style/Effects Enable GUI Effects kullanarak, menüleri saydam yapabilirsiniz. Konsole'un görünümünü de, var olan birçok görünümden seçerek değiştirebilirsiniz.
KDE artık Pager'a sahip. Bir masaüstünde bir başkasına farenin sürükle ve bırak (drag and drop) özelliğinde yararlanarak, taşımanız mümkün.
Alt-Tab ile pencereler arasındaki geçişi, fare ile pencere içine tıklama yapmadan sağlayabiliyorsunuz.
'Edutainment' bölümünde harika programlar var. Bunlarda biri KTouch dır ve size, klavye kullanmasını öğretmektedir. Benim bu alanda gerçekten kendimi geliştirmeme gereksinim var ve daha şimdiden yararını gördüm. KStars ve KGeo programlarını da unutmamak gerek.
Tekrar yeni şeyler öğrenmenize gerek yok, çünkü tıpkı KDE2 gibi çalışmaktadır, sadece biraz daha iyi.

Çalışılması gereken alanlar nelerdir?

Veri kaybına hiç uğramadım ve önemli sayılabilecek hata ile karşılaşmadım. Sadece, ufak tefek sorun yaratan birkaç şeyden sözedebilirim. Bunların bir kısmı benim ihmalim olduğundan eminim.

Bazen çıkış işlemi sonsuza kadar sürmektedir. Bu bende daha önceden de oluyordu ve sanırım tekrar olmaya başladı. Program, en azında ekranı karartmış olsaydı, çalıştığını görürdüm. Ayrıca, Kpager çalıştırıldığı zaman KDE3'ün kafası oldukça karışmaktadır ve bu durumda çıkıp yeniden girmek gerekmektedir.
Masaüstünü, yeni kdm kullanarak çalıştıramadım. Giriş ekranında giriş yaptığımda, sadece X pencere sisteminin gri ekranını gösteriyordu ve ben eski kdm'yi sorunsuz olarak kullanmaya devam ettim.
KDE2'deki menüleri çevirme işlemi çalışmamaktadır. Dolayısıyla, SuSE'nin Yast2 gibi Linux dağıtıcınıza özgü menü seçeneklerini kullanamıyorsunuz. Ancak, KDE3 Linux dağıtıcıları tarafından paketlenmiş olarak geldiği zaman, bu sorun da giderilecektir diye düşünüyorum.
Bazen KDE'nin pencere odaklama özelliğini sadece iki pencere için kullanabiliyorum. Bu beni rahatsız ediyor, çünkü zamanımın çoğunu Konsole, Konqueror, ve gvim kullanarak geçiriyorum. Sadece en son kullandığım iki pencere arasında seçim yapabiliyorum. Ancak, diğerleri ile çalışmaktadır. Ayrıca, CDE tipi kullanımı seçme şansınız var, dolayısıyla herşey kaybetmiş sayılmazsınız.
Belkide bazılarınız hız ve program boyutları hakkında şikayet edebilir. Benim için bir sorun yaratmamaktadır, dolayısıyla ben şikayet etmiyorum. Ancak, kullandığınız kaynaklar sınırlı ise, en az kaynak kullanan masaüstü programını tercih edebilirisniz. Bunula ilgili bazı rakamları aşağıda vereceğim.

Daha hızlı mıdır?

Bu hız kunusu biraz göreceli bir kavramdır. Hemen hemen herkesin bir programın hızı ve pencere yöneticisi tercihi hakkında farklı düşünceleri vardır. Ben şu anda insanların tercihleri ve zevkleri kunularına girmeyeceğim. Aşağıda, yapmış olduğum bazı testlerin sonuçları yer almaktadır. Testlere geçmeden önce ne kadar fazla sayıda pencere yöneticisi olduğunu fark ettim, ancak aşağıdakileri denemek bence sizlere genel bir fikir vermek için yeterli olacaktır. KDE'nin programları oldukça hızlı bir şekilde çalıştırdığını fark ettim, ancak diğer bazı pencere yöneticileri daha da hızlı çalışmaktadır. Şimdilik aşağıdaki maddeler ile başlayalım.

Açılış hızı
Uygulama	Enlightenment	Gnome	KDE2	KDE3
Konsole'dan çalıştırma	7	12	16	18
kdm'den çalıştırma	3	10	10	12
Gezgin	*	X	2.5	2.5
Terminal	<1	1	1.5	1.5
Mail istemcisi	*	5	2	2.5
Media Player	1	1	2.5	3
X - Bende çalışmadı, sanırım ben bozdum * - Uygulanamaz.

Gnome için e-ileti istemcisi olarak Evolution kullandım. Bu uygulamanın birçok özelliği var, o yüzden daha yavaş açılmasını bekledim. Mozilla İnternet gezginini güncellediğim için, bende Galeon çalışmadı.

Ben şahsen, KDE'yi masaüstü olarak kullanmaya alıştığım için, programların ilk açılışlarında birkaç saniye daha beklemeye razıyım. İşte bu noktada herkesin düşüncesi farklı olabilir. Sözgelimi eterm'den ise, Konsole kullanmayı tercih ederim. Genellikle, bir programı çalıştırdıktan sonra, saatlerce kullandığım için, açılış hızı benim için pek farketmiyor.

Bellek kullanımı ne durumda?

Ksysguard kullanarak birkaç test yaptım ve işte sonuçlar:

Bellek Kullanımı
Uygulama	KDE2		KDE3
Konqueror	29,358	19,128	35,968	24,944
Kicker	24,340	13,820	26,708	15,644
KDesktop	23,608	13,156	28,580	17,972
Klipper	22,848	11,096	24,672	13,224
Kwin	21,976	11,200	22,920	11,064

Görüldüğü gibi, KDE3'ün bellek kullanımı KDE2 kadar veya daha fazladır. Eğer, bellek sıkıntısı çekiyorsanın, KDE3'e güncelleme yapmanız size yardım etmeyecektir. Ancak, bellek fiyatlarının oldukça düştüğü bu günlerde bu, birçok insan için sorun olmayacktır. Bence, eğer 128 MB belleğe sahip, iseniz sorun olmaz.

Değer mi?

KDE3'ün gereksinimlerinize uyup uymayacağı konusunda yeterince bilgi vermeye çalıştım. Ben, 3 bilgisayarda denedim ve önemli bir sorun ile karşılaşmadım. Eğer, biraz sistem yöneticiliği işi yapmaktan ve yeni yazılımları denemeden hoşlanıyorsanız, KDE3'ü denemek hoşunuza gidecektir. Ben şahsen KDE3'ü masaüstü olarak kullanıyorum, çünkü hayatımı oldukça kolaylaştırmaktadır. Zaten bir masaüstünden beklediğim şey de budur. Bence, KDE3 denemeye değer bir üründür, bir bakın bakalım gereksinimlerinizi karşılayacak mı?